Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΔΨ) χαρακτηρίζεται από επίμονες, ανεπιθύμητες σκέψεις (ιδεοληψίες) και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή τελετουργίες (καταναγκασμούς) που το άτομο αισθάνεται ότι πρέπει να εκτελέσει για να μειώσει το άγχος του. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν από την ηλικία των 6 ετών, αλλά συχνά ξεκινούν κατά την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή. Η ΙΔΨ είναι αγχωτική και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και την εκτέλεση καθημερινών εργασιών των ανθρώπων.
Όλα τα άτομα βιώνουν ιδεοληψίες και καταναγκασμούς κάποια στιγμή, όπως το να σκέφτονται ότι μπορεί να ξέχασαν να κλειδώσουν την πόρτα του σπιτιού ή να έχουν ξαφνικές, ανεπιθύμητες, βίαιες ή προσβλητικές νοητικές εικόνες. Ωστόσο, οι ιδεοληψίες στην ΙΔΨ είναι ανεπιθύμητες και τα άτομα με ΙΔΨ δυσφορούν κατά την εκτέλεση καταναγκαστικών συμπεριφορών καθώς η ενασχόληση μαζί τους μπορεί να καταλαμβάνει πολλές ώρες από την ημέρα τους, παρεμβαίνοντας στη ζωή και στις δραστηριότητές τους.
Τα κύρια συμπτώματα της ΙΔΨ είναι οι εμμονές και οι καταναγκασμοί που παρεμποδίζουν τις κανονικές δραστηριότητες.
Στην ΙΔΨ, οι εμμονές είναι ανεπιθύμητες, ενοχλητικές σκέψεις ή παρεισφρητικές εικόνες που προκαλούν έντονο άγχος. Τα άτομα με ΙΔΨ δεν μπορούν να ελέγξουν αυτές τις σκέψεις παρόλο που μπορεί να καταλαβαίνουν ότι είναι παράλογες.
Στην ΙΔΨ, οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες ενέργειες που αισθάνεστε ότι πρέπει να κάνετε για να μειώσετε ή να απαλλαγείτε από τις εμμονές.
Τα άτομα με ΙΔΨ δεν θέλουν να εκτελούν αυτές τις καταναγκαστικές συμπεριφορές και δεν απολαμβάνουν την εκτέλεσή τους, αλλά αισθάνονται ότι πρέπει να τις εκτελέσουν αλλιώς το άγχος τους θα επιδεινωθεί. Οι καταναγκασμοί βοηθούν μόνο προσωρινά. Οι εμμονές σύντομα επανέρχονται, προκαλώντας την επανάληψη των καταναγκασμών.
Οι καταναγκασμοί είναι χρονοβόροι και εμποδίζουν τη λειτουργικότητα του ατόμου.
Οι καταναγκασμοί μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν την αποφυγή καταστάσεων που πυροδοτούν εμμονές. Ένα παράδειγμα είναι η άρνηση να κάνετε χειραψία ή να αγγίξετε αντικείμενα που αγγίζουν πολύ συχνά άλλοι άνθρωποι, όπως τα πόμολα.
(Πηγή Mind)
Η ΓΣΘ, και ιδιαίτερα η έκθεση με παρεμπόδιση της αντίδρασης, είναι η κύρια θεραπευτική προσέγγιση για την ΙΔΨ, βοηθώντας τα άτομα να διαχειριστούν τις ιδεοληψίες και να μειώσουν τη συχνότητα των καταναγκασμών.